Lezingenreeks: De paradox van ongelijkheid in de Verlichtingsideeën

Historicus Karwan Fatah-Black en Dipsaus presenteren in 2025 een reeks lezingen getiteld: “Een nieuwe geschiedenis van Nederland en de wereld: Kennis, macht en koloniale cultuur.”

Stichting Dipsaus, in samenwerking met historicus Karwan Fatah-Black, presenteert een lezingen- en podcastreeks gericht op bewustwording en kennisuitwisseling over het Nederlandse koloniale verleden en de invloed ervan op de wereld. Het project verkent complexe verhalen rondom kolonialisme, globalisering en culturele uitwisseling, en biedt een platform voor interactie, reflectie en dialoog. Met bijzondere aandacht voor jongvolwassenen en mensen buiten de Randstad, streeft de reeks naar actieve betrokkenheid bij erfgoed en het stimuleren van kritische interpretaties. Dit initiatief benadrukt het belang van meervoudige perspectieven op geschiedenis en erfgoed, en draagt bij aan een inclusieve dialoog over ons gedeelde verleden.

TWEEDE EDITIE: KOLONIALE Verlichting — EEN PARADOX

De tweede editie van deze reeks vindt plaats in samenwerking met het Teylers Museum.

Europa ziet zich graag als het centrum van waaruit rationele wetenschappelijke methodes een weg vonden naar de rest van de wereld. De achttiende-eeuwse Verlichting wordt vaak eenzijdig gepresenteerd als een rationeel beweging gericht op het bevorderen van politieke gelijkheid. Is het slechts een ongelukkig toeval dat het samenviel met de snelle groei van de op racisme gebaseerde trans-Atlantische mensenhandel en slavernij? Of is er meer aan de hand?

Tijdens Keti Koti 2025 bespreken we hoe de achttiende-eeuwse wetenschap ontwikkelde in een wisselwerking met kolonialisme. Welke plek heeft kolonialisme in de ontwikkeling van de wetenschap en welke koloniale erfenissen treffen we aan in hedendaagse wetenschap?

  • Sprekers: Eulàlia Gassó Miracle, Camilla de Koning en Sibo Rugwiza Kanobana

  • Datum: dinsdag, 1 juli 2025

  • Locatie: Teylers Museum, Haarlem

  • Tijd: 14.00 uur (inloop vanaf 13.30)

Wij nodigen u van harte uit om deel te nemen aan deze discussie waarin we historische perspectieven verbinden met actuele vraagstukken.

Toegang IS gratis en AANMELDEN is VERPLICHT.
Stuur een mail naar Enzo Vredegoor: evredegoor@teylersmuseum.nl

Eulàlia Gassó Miracle

Eulàlia Gassó Miracle is bioloog en wetenschapshistoricus. Als conservator van de Wetenschappelijke Collecties en de Historische Bibliotheek van Teylers Museum onderzoekt ze hoe mensen in de 18e en 19e eeuw de natuur trachtten te begrijpen door haar in hokjes te stoppen — letterlijk en figuurlijk. Haar specialisatie is de taxonomie: de kunst en wetenschap van het benoemen, beschrijven en ordenen van alle levende wezens, óók de mens. Ze is bijzonder geïnteresseerd in de manier waarop deze ordeningsdrang van wetenschappers invloed had, en heeft nog altijd, op hoe men nadacht over verschillen tussen mensen. De wisselwerking tussen wetenschap, filosofie, economie en cultuur blijkt complex en vaak confronterend. Daarnaast verdiept ze zich in de geschiedenis van het verzamelen van natuurhistorische collecties, waarin wetenschappelijke nieuwsgierigheid, koloniale macht en museale esthetiek elkaar kruisen.

Camilla de Koning

Camilla de Koning is promovendus geschiedenis aan de Universiteit van Manchester en Historic Royal Palaces, waar zij onderzoek doet naar de koloniale connecties van het Britse koningshuis in de periode 1660–1775. Naast haar promotieonderzoek is De Koning betrokken bij verschillende projecten rond het Nederlandse slavernijverleden. Zij studeerde af aan de Universiteit Leiden op het onderwerp manumissie – de vrijlating van tot slaaf gemaakte mensen – in het achttiende-eeuwse Suriname, met bijzondere aandacht voor verwantschap, netwerken en levenswijzen van tot slaaf gemaakten. Ze werkte mee aan diverse projecten over sporen van het Nederlandse slavernijverleden, onder andere voor het Tropenmuseum, Erfgoedhuis Zuid-Holland, de NOS en De Nederlandsche Bank. Samen met Karwan Fatah-Black schreef zij Ooggetuigen van de Nederlandse slavernijgeschiedenis. Van overtocht tot opstand (2024).

Sibo Rugwiza Kanobana

Sibo Rugwiza Kanobana is universitair docent sociolinguïstiek en cultuurwetenschappen aan de Open Universiteit. Daarnaast is hij auteur, redacteur,  woordkunstenaar en muzikant. In 2017 werkte hij samen met kunstenaar Roland Gunst aan de performance The Reign of Afropeanism. Hij is coauteur van De bastaards van onze kolonie (2010), samensteller van de essaybundel Zwarte bladzijden (2021) en auteur van Witte orde. Over ras, klasse en witheid (2024) en Lumumba’s droom (2025). Hij was redacteur voor rekto:verso - het Vlaamse tijdschrift voor cultuur en kritiek – van 2016 tot 2024.

Karwan Fatah-Black (foto: Bete van Meeuwen)

Karwan Fatah-Black is een Nederlandse historicus en universitair docent aan de Universiteit Leiden en Royal Dutch Institute for Caribean and South-East Asia Studies (KITLV-KNAW), gespecialiseerd in de geschiedenis van de Nederlandse slavernij en het kolonialisme. Hij staat bekend om zijn kritische perspectief op de Nederlandse koloniale geschiedenis en de manier waarop deze geschiedenis een plek heeft in de huidige maatschappij en het publieke debat. Het wetenschappelijke werk van Fatah-Black heeft zich uitgebreid van eerst zuiver economische studies, naar de werking van koloniale macht, cultuur en emancipatiestrategieën. Hij is geïnteresseerd in de wijze waarop macht wordt uitgeoefend, gelegitimeerd en uitgedaagd. Hij is momenteel bezig met onderzoek voor zijn volgende publieksboek waarin in drie delen de complexe ontstaansgeschiedenis en hedendaagse doorwerking van het Nederlandse wereldrijk belicht wordt.